اصطلاحات تخصصی در صنعت تولید کفش

شناخت اصطلاحات و فرآیندهای مختلف در صنعت کفش، اهمیت بالایی دارد، چرا که باعث می‌شود کیفیت نهایی محصول بهبود یابد و مشتریان نیز با اطمینان بیشتری از محصولات استفاده کنند.

ما در چرم وحید در تلاش هستیم تا شما مشتریان عزیز را با اصطلاحات این صنعت آشنا کنیم:

لب بر (لب بر قواره): به قسمتی از چرم که با تیغ بریده می‌شود و باید تمیز کار شود چون محل دید است یا چرخکاری می‌شود.
لب تا: لبه چرم لویس می‌شود و به اندازه ۳ میلی‌متر تا می‌خورد و به اصطلاح لب تا می‌شود.
زیر سوار: دو لبه از چرم که یکی روی و دیگری زیر است. لبه‌ای که زیر است را زیر سوار می‌گویند که حدود ۵ تا ۱۰ میلی‌متر است.
زیر کار: قسمت پایین رویه کفش یا پستایی که زیر قالب می‌رود را زیر کار می‌گویند. پهنای آن ۱۰ تا ۱۵ میلی‌متر است.
لب سوز: هنگام لویس کاری با دست یا ماشین، لبه چرم طوری لویس می‌شود که نازک و تیز می‌گردد، به این حالت لب سوز می‌گویند.
سوار کاری: به قرار گرفتن دو تکه چرم زیر سوار و لب بر روی هم گفته می‌شود.
دسته تیغ (چاقو قواره): ابزاری که برای برش چرم استفاده می‌شود و به آن دسته تیغ یا کاتل می‌گویند.
کارتمام کن (پستایی ساز): استاد کاری که قطعات برش خورده چرم را لویس، سوار و چرخکاری می‌کند و رویه کفش را آماده می‌سازد.
زیاتی زنی (زیادی): آستر کفش پس از دوخته شدن، اضافاتی دارد که با قیچی زده می‌شود.
یک رج یا دو رج: تعداد دفعات چرخکاری کنار هم را می‌گویند. اگر یک بار چرخکاری شود، یک رج و اگر دو بار باشد، دو رج نامیده می‌شود.
اندازه‌گیر (مدل‌گیر): استاد کاری که از هنر پستایی، پیش‌کاری و تقریبا همه هنرهای کفش آگاه است و تجربه و خلاقیت زیادی در طراحی دارد.
کاربر: استاد کاری که تجربه کاری زیادی دارد و می‌داند که قسمت‌های مختلف کفش (رویه یا پشت) از کجای چرم باید برش زده شود.
کاربری: قطعات چرمی که کاربر برش زده و کارتمام‌کن با وصل کردن به هم، رویه را آماده می‌کند.
کارکش (پیشکار): استاد کاری که رویه کفش را روی قالب با میخ ثابت می‌کند.
نعلی‌کن (نعلکی‌کن): استاد کاری که بعد از کارکشی، زیره کفش را به استادی می‌چسباند.
پرداخت‌چی: فردی که کار پرداخت، تمیز کردن کفش، واکس زدن، گلچه یا کفی ته کفش، بستن بند، جفت کردن کفش و قرار دادن داخل جعبه را به عهده دارد.
گلچه: جنس زیرین کفش در قسمت پاشنه که معمولاً چاپ شرکت تولید کننده روی آن قرار دارد.
دستک: قسمتی از کفش که بین دهنه و رویه قرار می‌گیرد و معمولاً سوراخ‌هایی برای رد شدن بند روی آن دارد.
برگه: قسمتی بالاتر از رویه کفش که به آن زبانه کار نیز می‌گویند.
کتون (آستر رویه): آستری که زیر رویه کفش قرار می‌گیرد و معمولاً از جنس پارچه یا چرم است.
قدک: جنسی سفید رنگ و زبر که برای سفت کردن یا مقاوم کردن چرم به کار می‌رود.
پشت پنجه گذاشتن: پیشکار قبل از اینکه کار را روی قالب بکشد، قدک را به اندازه زیر آستر رویه و آستر پشت برش می‌زند و با استفاده از تینر یا بنزین قدک را نرم کرده و با چسب خارجی به زیر چرم می‌چسباند.
بدوز برگردون: دو تکه از کار که اول چرخکاری، سپس چسب می‌خورد و به اندازه‌ای که بخیه آن کشیده نشود، بر می‌گردد. معمولاً این کار برای دهنه جهت ابرگذاری و آستر برگشتن انجام می‌شود.
چکش‌کاری: بعد از سوارکاری، با استفاده از چکش یا مشته روی چرم می‌زنند تا بهتر بچسبند و از هم جدا نشوند و موقع چرخکاری راحت‌تر چرخ شود.
دریارجازن (دربیار جا بزن): فردی که قالب را از کفش در می‌آورد و دوباره جا می‌زند.
زه بالا: قسمت بالای قالب یا دهنه قالب گفته می‌شود.

در ادامه به برخی از اطلاعات تکمیلی و اصطلاحات بیشتر در خصوص صنعت کفش و چرم می‌پردازیم:

اصطلاحات تکمیلی در صنعت کفش چرم

پستایی (Pastaei) : لایه‌ای از چرم یا پارچه که به عنوان بخش داخلی کفش به کار می‌رود تا ساختار کفش را نگه دارد و به آن استحکام بخشد.
قالب‌کشی (Lasting) : فرآیند کشیدن رویه کفش روی قالب تا به فرم و شکل نهایی کفش برسد. این کار معمولاً با استفاده از میخ یا چسب انجام می‌شود.
رویه (Upper) : بخش بالایی کفش که شامل قسمت‌هایی مانند پاشنه، پنجه، زبانه و کناره‌ها می‌شود.
کف‌دوزی (Outsole Stitching) : فرآیند دوختن زیره کفش به رویه. این کار به منظور استحکام بیشتر کفش و جلوگیری از جدا شدن زیره از رویه انجام می‌شود.
لویس کاری (Edge Scarfing) : فرآیندی که در آن لبه‌های چرم نازک و آماده برای دوخت می‌شوند تا در هنگام دوخت، ظاهر بهتری داشته باشند.
دربست (Seamless) : نوعی دوخت که در آن لبه‌های چرم به گونه‌ای دوخته می‌شوند که دوخت قابل مشاهده نباشد و یکپارچه به نظر برسد.
تاکیدن (Burnishing) : فرآیندی که در آن لبه‌های چرم با استفاده از ابزارهای خاصی مثل چکش یا مهره پرداخت می‌شوند تا صاف و براق شوند.
بوش‌کاری (Gusseting) : اضافه کردن قطعات کوچک چرمی یا پارچه‌ای به داخل کفش به منظور ایجاد فضای بیشتر و راحتی بیشتر در ناحیه پنجه.
فینیشر (Finisher) : دستگاهی که برای پرداخت نهایی کفش به کار می‌رود. این دستگاه‌ها معمولاً شامل ابزارهای چرخان و پرداخت‌کننده برای تمیز کردن، پولیش کردن و بهبود ظاهر کفش هستند.

نکات تکمیلی درباره نگهداری کفش چرم

نگهداری در شرایط مناسب: کفش‌ چرم را در محیط خشک و خنک نگهداری کنید تا از تغییر شکل و آسیب به چرم جلوگیری شود.
استفاده از محصولات محافظتی: استفاده از واکس‌ها و اسپری‌های محافظتی می‌تواند عمر چرم را افزایش دهد و از خشک شدن و ترک خوردن آن جلوگیری کند.
تمیز کردن منظم: چرم باید به طور منظم تمیز شود تا از انباشت گرد و غبار و آلودگی جلوگیری شود. استفاده از پارچه نرم و مرطوب برای تمیز کردن چرم توصیه می‌شود.
اجتناب از تماس با آب: چرم حساس به رطوبت است و تماس مستقیم با آب می‌تواند به آن آسیب برساند. در صورت خیس شدن، کفش‌ها را به آرامی خشک کنید و از قرار دادن مستقیم آن‌ها در معرض حرارت خودداری کنید.
استفاده از قالب کفش: قرار دادن قالب‌های چوبی یا پلاستیکی داخل کفش‌ها می‌تواند به حفظ شکل آن‌ها کمک کند و از چروک شدن چرم جلوگیری کند.

شناخت و درک این اصطلاحات و فرآیندها برای هر کسی که در صنعت کفش و چرم فعالیت می‌کند، ضروری است. این دانش به تولید کنندگان کمک می‌کند تا محصولات با کیفیت‌تری تولید کنند و به مصرف‌کنندگان نیز این امکان را می‌دهد که با اطمینان بیشتری از محصولات استفاده کنند. دقت در جزئیات و اجرای صحیح فرآیندها، نه تنها به بهبود کیفیت محصولات نهایی کمک می‌کند، بلکه موجب رضایت بیشتر مشتریان و افزایش عمر مفید محصولات می‌شود.

این آگاهی و توجه به جزئیات در نهایت می‌تواند به بهبود کلی صنعت کفش و چرم کمک کند و محصولات با کیفیت‌تری را به بازار عرضه کند. همچنین کفش چرم زنانه و کفش چرم مردانه هر کدام ممکن است با جزییات و ظرافت خاص خود طراحی شده باشند و در نتیجه نیاز به مراقبت های خاص تر هم باشند.